Bewust kiezen voor het familiebedrijf
Een jonge vrouw groeit op in een ondernemende familie. Haar vader, eigenaar en CEO van het familiebedrijf, heeft grote plannen voor zijn dochter. Of zo voelt ze het toch aan. ‘Later is dit allemaal voor jou.’ Hij zegt het haar al van zolang ze het zich kan herinneren.
Waarom initiatief nemen altijd een goede keuze is
Nu ze is afgestudeerd, twijfelt ze over haar volgende stap. Ze heeft zin om in het familiebedrijf te stappen, maar voelt ook druk op haar schouders. Zal ze zijn verwachtingen wel kunnen inlossen? Ze besluit om af te wachten. Haar vader zal er zelf wel over beginnen.
Er zijn krantenpagina’s, lezingen en boeken gevuld over familiebedrijven: hoe je ze moet runnen, hoe je ze rimpelloos overdraagt aan de volgende generatie. Opvallend genoeg starten die verhalen bijna altijd bij het overnameproces en worden ze vaak verteld vanuit het perspectief van de overlaters. Terwijl de echte overname begint voor dat proces. En niet de oude, maar net de jonge generatie er de hoofdrol in speelt.
Mythe
Dat eenzijdige perspectief houdt een mythe in stand: dat de next generation beter afwacht tot hen iets gevraagd wordt. Voor velen, zoals de jonge vrouw in ons voorbeeld, voelt dat veilig. Want vragen stellen over jouw toekomstige rol, of hoe je ouders op termijn een eigendomsoverdracht zien, dat kan hebberig overkomen, toch? Ironisch genoeg nemen ook de ouders vaak een afwachtende houding aan. Ze willen hun kinderen niet onder druk zetten. Maar zo gebeurt er natuurlijk niets.
De bal in het kamp leggen van de oudere generatie? Het is nergens voor nodig. Integendeel. Al dan niet in het familiebedrijf stappen is jouw eigen keuze. En net zoals je jouw huiswerk maakt voor je solliciteert voor een job, of wanneer je overweegt om een bedrijf over te nemen, is het ook bij een instap in het familiebedrijf niet meer dan logisch dat je eerst je huiswerk maakt. Een doordachte keuze is een betere keuze.
De juiste vragen
Je huiswerk maken: hoe pak je dat goed aan? Alles begint met het stellen van de juiste vragen. Ga te rade bij jezelf. Wat wil je? Wat vind je interessant? Waar ben je goed in? Wat heb je nog nodig om succesvol te zijn? Vind je die zaken in het familiebedrijf? Ook op lange termijn? Wil je eerst elders ervaring opdoen?
Draai de vraag ook om. Of zoals JFK het stelde: vraag niet alleen wat het bedrijf kan betekenen voor jou, maar ook wat jij kan betekenen voor het familiebedrijf. Zit er een ondernemer in jou? Wat kan jouw toevoegde waarde zijn? Hoe wil jij het bedrijf positioneren in de markt? Zie je groeiopportuniteiten? Zijn er zaken die je anders zou aanpakken dan ze nu lopen?
Sta ten slotte ook even stil bij de relatie met jouw familieleden. Kunnen jullie goed met elkaar overweg? Moet er iets veranderen voor jullie kunnen samenwerken? Of lijkt het je net fijn om samen aan het roer te staan?
Ongemakkelijke gesprekken zijn waardevol
Eenmaal je zelf weet wat je wilt, is het tijd om het gesprek aan te gaan met je ouders of familieleden. Toegegeven, dat kan ongemakkelijk voelen. Je voelt je misschien schuldig, of je bent misschien bang om hebberig of ondankbaar over te komen. Maar uiteindelijk gaat het om jouw professionele keuze als volwassene. Dat weet jouw familie ook. Het is belangrijk dat je, voor je effectief de stap zet, weet hoe zij de toekomst zien.
Welke rol hebben zij voor jou in gedachten? Welke hokjes moet je kunnen afvinken voor je in het bedrijf mag stappen? En hoe zien ze hun eigen leiding en macht evolueren in de toekomst? Gaan ze kunnen loslaten? Terechte vragen, waarop je een antwoord verdient.
Wat levert het op?
Bij een professionele keuze loont altijd om vooraf grondig na te denken over je eigen ambities en talenten, en de specifieke bedrijfscultuur, groeiopportuniteiten in het bedrijf waar je wil gaan werken. Als het gaat om een familiebedrijf, is dat ‘huiswerk’ zo mogelijk nog belangrijker. Het engagement is groter. De verwachtingen soms hoog gespannen. Er twee jaar werken, om daarna elders carrière te bouwen? Dat kan en mag, maar wanneer die intentie niet duidelijk is uitgesproken, kan het leiden tot teleurstelling binnen de familie.
Spreek je wensen uit. Iedereen wint bij duidelijkheid. Ook de overlaters. Mijn ervaring leert dat een doorgesproken keuze leidt tot vlotte transities. Alle mythes ten spijt.
Ervaar je net als de dochter in het voorbeeld gevoelens van druk? Laat je er niet door tegenhouden. Stel jezelf de vraag: is dit wat ik écht wil? Geen betere eerste stap naar ondernemerschap dan het tonen van initiatief. En ook als je een andere weg op wilt, zal je familie dat willen horen. Misschien zullen ze teleurgesteld reageren, misschien net opgetogen dat je jouw eigen weg wil gaan. Uiteindelijk willen ze, net als de vader in het voorbeeld, hun (klein)kinderen, neven of nichten in de eerste plaats gelukkig zien.
Een jonge vrouw groeit op in een ondernemende familie. Haar vader, eigenaar en CEO van het familiebedrijf, heeft grote plannen voor zijn dochter. Of zo voelt ze het toch aan. ‘Later is dit allemaal voor jou.’ Hij zegt het haar al van zolang ze het zich kan herinneren.
Waarom initiatief nemen altijd een goede keuze is
Nu ze is afgestudeerd, twijfelt ze over haar volgende stap. Ze heeft zin om in het familiebedrijf te stappen, maar voelt ook druk op haar schouders. Zal ze zijn verwachtingen wel kunnen inlossen? Ze besluit om af te wachten. Haar vader zal er zelf wel over beginnen.
Er zijn krantenpagina’s, lezingen en boeken gevuld over familiebedrijven: hoe je ze moet runnen, hoe je ze rimpelloos overdraagt aan de volgende generatie. Opvallend genoeg starten die verhalen bijna altijd bij het overnameproces en worden ze vaak verteld vanuit het perspectief van de overlaters. Terwijl de echte overname begint voor dat proces. En niet de oude, maar net de jonge generatie er de hoofdrol in speelt.
Mythe
Dat eenzijdige perspectief houdt een mythe in stand: dat de next generation beter afwacht tot hen iets gevraagd wordt. Voor velen, zoals de jonge vrouw in ons voorbeeld, voelt dat veilig. Want vragen stellen over jouw toekomstige rol, of hoe je ouders op termijn een eigendomsoverdracht zien, dat kan hebberig overkomen, toch? Ironisch genoeg nemen ook de ouders vaak een afwachtende houding aan. Ze willen hun kinderen niet onder druk zetten. Maar zo gebeurt er natuurlijk niets.
De bal in het kamp leggen van de oudere generatie? Het is nergens voor nodig. Integendeel. Al dan niet in het familiebedrijf stappen is jouw eigen keuze. En net zoals je jouw huiswerk maakt voor je solliciteert voor een job, of wanneer je overweegt om een bedrijf over te nemen, is het ook bij een instap in het familiebedrijf niet meer dan logisch dat je eerst je huiswerk maakt. Een doordachte keuze is een betere keuze.
De juiste vragen
Je huiswerk maken: hoe pak je dat goed aan? Alles begint met het stellen van de juiste vragen. Ga te rade bij jezelf. Wat wil je? Wat vind je interessant? Waar ben je goed in? Wat heb je nog nodig om succesvol te zijn? Vind je die zaken in het familiebedrijf? Ook op lange termijn? Wil je eerst elders ervaring opdoen?
Draai de vraag ook om. Of zoals JFK het stelde: vraag niet alleen wat het bedrijf kan betekenen voor jou, maar ook wat jij kan betekenen voor het familiebedrijf. Zit er een ondernemer in jou? Wat kan jouw toevoegde waarde zijn? Hoe wil jij het bedrijf positioneren in de markt? Zie je groeiopportuniteiten? Zijn er zaken die je anders zou aanpakken dan ze nu lopen?
Sta ten slotte ook even stil bij de relatie met jouw familieleden. Kunnen jullie goed met elkaar overweg? Moet er iets veranderen voor jullie kunnen samenwerken? Of lijkt het je net fijn om samen aan het roer te staan?
Ongemakkelijke gesprekken zijn waardevol
Eenmaal je zelf weet wat je wilt, is het tijd om het gesprek aan te gaan met je ouders of familieleden. Toegegeven, dat kan ongemakkelijk voelen. Je voelt je misschien schuldig, of je bent misschien bang om hebberig of ondankbaar over te komen. Maar uiteindelijk gaat het om jouw professionele keuze als volwassene. Dat weet jouw familie ook. Het is belangrijk dat je, voor je effectief de stap zet, weet hoe zij de toekomst zien.
Welke rol hebben zij voor jou in gedachten? Welke hokjes moet je kunnen afvinken voor je in het bedrijf mag stappen? En hoe zien ze hun eigen leiding en macht evolueren in de toekomst? Gaan ze kunnen loslaten? Terechte vragen, waarop je een antwoord verdient.
Wat levert het op?
Bij een professionele keuze loont altijd om vooraf grondig na te denken over je eigen ambities en talenten, en de specifieke bedrijfscultuur, groeiopportuniteiten in het bedrijf waar je wil gaan werken. Als het gaat om een familiebedrijf, is dat ‘huiswerk’ zo mogelijk nog belangrijker. Het engagement is groter. De verwachtingen soms hoog gespannen. Er twee jaar werken, om daarna elders carrière te bouwen? Dat kan en mag, maar wanneer die intentie niet duidelijk is uitgesproken, kan het leiden tot teleurstelling binnen de familie.
Spreek je wensen uit. Iedereen wint bij duidelijkheid. Ook de overlaters. Mijn ervaring leert dat een doorgesproken keuze leidt tot vlotte transities. Alle mythes ten spijt.
Ervaar je net als de dochter in het voorbeeld gevoelens van druk? Laat je er niet door tegenhouden. Stel jezelf de vraag: is dit wat ik écht wil? Geen betere eerste stap naar ondernemerschap dan het tonen van initiatief. En ook als je een andere weg op wilt, zal je familie dat willen horen. Misschien zullen ze teleurgesteld reageren, misschien net opgetogen dat je jouw eigen weg wil gaan. Uiteindelijk willen ze, net als de vader in het voorbeeld, hun (klein)kinderen, neven of nichten in de eerste plaats gelukkig zien.